Motosiklet sahibi kişilerin dikkat etmesi gereken detaylardan birisi de temizliktir. Motosiklet bakımı, taşıtların daha uzun ömürlü olması için elzemdir. Elinde motosikletinin bakım kılavuzu olan ya da halihazırda motosiklet bakımı hakkında bilgi sahibi olan kişiler, bakım sürecini kolaylıkla gerçekleştirebilir. Ancak, elinizde bir bakım kılavuzu yoksa ya da bakım süreci hakkında bilgi sahibi değilseniz, bu durumda biraz yardıma ihtiyacınız olabilir. Biz de bu içeriğimizde motosiklet bakımı hakkında ihtiyaç duyabileceğiniz tüm bilgilere yer vermeyi planlıyoruz.
Bu soruya farklı şekillerde yanıt vermek mümkündür. Basit elektrik ve araç bakım bilgisine sahip olan herkes, motosiklet bakımını kolaylıkla yapabilir. Ancak, motosikletin diğer ulaşım araçlarına göre daha hassas olduğunu ve motosiklet bakım sürecinin daha incelikli olduğunu belirtmekte fayda vardır. Yanlış bakım yapıldığında motosiklette verim kaybı yaşamak işten değildir. Bu sebeple, araç bakımı konusunda yeterince bilgi sahibi olmayan bir kişi için motosiklet bakımı zorlayıcı olabilir.
Tüm ulaşım araçları gibi motosikletler de düzenli bakıma ihtiyaç duyar. Aracın performansını ve güvenliğini arttırmaya yarayan bu işlemler, pek çok avantajı da beraberinde getirir. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
Performans kazandırır: Motosikletin performansını arttırmanın en kolay yollarından birisi de düzenli bakım yapmaktır. Hava filtreleri temizlenen, yağ değişimi yapılan ve lastikleri düzenli olarak kontrol edilen bir motosiklet, ilk günkü performansını korumaya devam eder.
Aracın ömrünü uzatır: Uzun süre kullanılan motorlu taşıtlar, belli bir süre sonra çeşitli sorunlar çıkarmaya başlar. Özellikle bakımı yapılmayan araçların ömrü oldukça kısa olmaktadır. Bu durumun önüne geçmek için yapılması gereken şey ise araca düzenli olarak bakım yapmak, eskiyen aksamları yenileriyle değiştirmektir.
Motosikletin güvenliğini arttırır: Düzenli bakım yapmak, motosikletin daha güvenli bir şekilde çalışmasını sağlar. Böylece, trafikte seyrederken herhangi bir sorunun meydana gelmesi ihtimali en aza indirilir, kazaların önüne geçilebilir.
Yakıt verimliliği sunar: Hava filtrelerini düzenli olarak temizlemek, gerektiğinde yağ değişimi yapmak ve lastik basıncını iyi ayarlamak gibi basit bakım işlemleri motosikletin yakıt verimliliğini ciddi ölçüde arttırır.
Maliyetten tasarruf sağlar: Motosikletlerde oluşan arızalar, araç sahiplerinin tamir için yüksek meblağlar ödemesine sebep olur. Halbuki, küçük hatalar ve sorunlar erkenden tespit edildiğinde çok daha uygun fiyata tamir edilebilir, uzun vadede oluşabilecek sorunların önüne geçilebilir.
Sürüş keyfini arttırır: Bakımlı bir motosiklet; yüksek performanslı ve keyifli bir sürüş deneyimi sunar.
Zincir temizliği, motosikletin ömrünü uzatmak için yapılması gereken bakım işlemleri arasındadır. Uzun süreli motosiklet kullanımında zincir aşınacağı ve hasar alacağı için yaklaşık 200 ila 300 kilometrede bir yağlama yapılmalıdır. Böylece, zincirin kopması ya da kırılması engellenebilir, motosiklet daha verimli bir şekilde kullanılabilir.
Zincir bakımı yapmak için motosikletin arka tekerleri kaldırılır ve zincirin görünür vaziyette olması sağlanır. Bir kabın içine gaz yağı doldurularak bir fırça yardımıyla alınan gaz yağı motosikletin zincirine güzelce sürülür, her tarafına nüfuz etmesi sağlanır.
Belirli aralıklarla motosikletin zincirlerini gaz yağı yardımıyla temizlemek, zincirin daha uzun süre kullanılmasına olanak tanır. Gaz yağının bulunmadığı durumlarda, su ile kaliteli bir bulaşık sabunu karıştırılarak bakım bu karışım ile yapılabilir.
Zincir bakımı yaparken dikkat edilmesi gereken bir diğer konu ise zincir gerginliğinin ayarlanmasıdır. Yeterince gergin olmayan bir zincir, uzun vadede sorun yaşanmasına ve motosikletin verim kaybetmesine neden olabilir. Dolayısıyla, zincir gerginliğinin düzenli olarak kontrol edilmesi ve herhangi bir gevşeklik durumunda yeniden gerginleştirilmesi, uzun ömürlü bir motosiklet kullanımı için elzemdir.
Motosikletin en önemli parçaları arasında yer alan frenler; motosikletin yavaşlamasını, manevra kabiliyetini arttırmasını ve gereken durumlarda durmasını sağlar. Aracın böylesine önemli bir parçası olması, motosiklet fren bakımını da hayati öneme sahip bir işlem haline getirir.
Frenleri iyi durumda tutmak için yapılabilecek bir diğer şey de fren balata temizleme işlemidir. Bunun için, gereken başlıca ekipman temizleyici spreydir. Bu spreyi, iç kaliplere püskürterek fren tozları, fren sıvıları ve frenlerde biriken kirler temizlenebilir.
Ayrıca, güvenli ve uzun ömürlü bir motosiklet kullanımı için fren hidroliği seviyeleri de düzenli olarak kontrol edilmelidir. Normalde her sürüş öncesinde kontrol edilmesi gereken hidrolik yağları, motosikletin garanti belgesinde belirtilen süre aralıklarında değiştirilmelidir. Eğer motosiklet çok sık kullanılmıyorsa ya da hidrolik yağ seviyeleri fazla düşmüyorsa, yağ değişikliği biraz daha geniş aralıklı yapılabilir.
Hidrolik bakımında dikkat edilmesi gereken önemli konulardan birisi kullanılan yağın içerisindeki su oranıdır. Zira, hidrolik yağ seviyelerinin düşmemesi, her şeyin yolunda gittiği anlamına gelmez. Hava ve su ile etkileşime giren hidrolik yağlar; kalitesini yitirir ve işlevselliğini kaybeder. Üstelik, hidrolik yağın içerisindeki su oranı arttıkça fren sıvısının kaynama noktası da değişerek aşırı ısınmaya neden olur. Ek olarak, fren sisteminde paslanma da görülebilir. Dolayısıyla, hidrolik yağ/su oranı %2’nin üstüne çıktığında yağın değiştirilmesi tavsiye edilir.
Motosikletin hareket etmesini sağlayan ve en önemli parçalarından biri olan lastikler, motosiklet bakımı yaparken kontrol edilmesi gereken başlıca aksamlar arasındadır. Bakımsız lastiklerin yol açabileceği sorunlar, sürücülerin istenmeyen durumlarla karşı karşıya gelmesine neden olabilir.
Düzenli bakımı yapılan, iyi durumdaki lastikler, sürücünün manevra kabiliyetini arttırıp trafikte oluşabilecek kazaları minimuma indirir. Ayrıca, bakımlı motosiklet lastikleri ile yolculuk etmenin çok daha keyifli olduğunu söylemek mümkündür.
Hasar görmüş bir lastikle trafiğe girmek, yalnızca sürücünün değil etraftaki insanların da can güvenliğini tehlikeye atar. Dolayısıyla, bilinçli bir sürücünün lastik bakımına önem vermesi, en azından sezonluk olarak lastiklerini kontrol etmeye çalışması tavsiye edilir.
Motosiklet lastik bakımı, fazla teknik bilgi gerektiren bir işlem değildir. Sürücünün yapması gereken tek şey düzenli olarak lastiklerini kontrol etmek, herhangi bir aşınma, çatlak, deformasyon ya da çizik olması durumunda ise lastiği yenisiyle değiştirmektir.
Eğer motosikletteki çizikler ya da aşınmalar ciddi değilse, bir motosiklet lastik tamir kiti yardımıyla sağlamlaştırma yapılabilir. Böylece, lastiğin daha uzun süre güvenli bir şekilde kullanılması mümkün olur.
Motorun verimli çalışması için gereken parçalardan bir diğeri de hava filtresidir. Dışarıdan emilen havanın temizlenip yanma odasına iletilmesini sağlayan bu filtre, yabancı maddelerin motora girmesini de önler. Bu sayede, motorun gücü arttırılıp yakıt tasarrufu sağlamak mümkün olur.
Çoğunlukla 10.000 ya da 15.000 araç muayenesinde değiştirilen bu parça, genelde koltuğun altında ya da motorun yan tarafında bulunur. Elbette, hava filtresinin ne sıklıkla değiştirilmesi gerektiği de motorun kullanım şartlarına bağlıdır. Örneğin, temiz bir havanın hakim olduğu yerlerde kullanılan motosikletlerin hava filtresini çok sık değiştirmeye gerek yoktur. Ancak, havanın kirli ve tozlu olduğu yerlerde kullanılan motosikletlerin hava filtreleri daha sık değiştirilmelidir.
Eğer motosikletin hava filtresi çok sık kirlenmiyorsa basit temizleme işlemleri ile filtreyi daha uzun süre kullanmak da mümkündür. Bunun için, hava filtresini söküp yanıcı olmayan maddelerle güzelce temizlemek, arından geri takmak yeterlidir. Bu işlemler sırasında hava filtresine toz ya da başka bir yabancı maddenin kaçmamasına özen göstermek, temizlik esnasında filtrede su birikmemesine dikkat etmek gerekir. Ancak, uzun süre kullanılmış bir hava filtresinin ne kadar temizlenirse temizlensin verimli olmayacağı unutulmamalıdır. Bu sebeple, sık motosiklet kullanan kişilerin hava filtresini temizlemek yerine değiştirmesi tavsiye edilir.
Motosikletin çalışmasını sağlayan mekanik aksamlar, zamanla aşınıp eskir. Aşınan aksamlar yavaş yavaş eski verimliliklerini yitirir ve sonunda kullanılmaz hale gelir. Motosikletin en faal ve önemli parçalarından biri olan motor da bu eskimeden nasibini alır. Gerek çevresel şartlar gerek motorun çalışması sonucu araçta biriken kir, zamanla motorun aşınmasına neden olur. Bu durumun önüne geçmek için yapılması gereken şey ise motor yağını belirli aralıklarla değiştirmektir. Motosiklet yağ değiştirme işlemi adım adım şu şekilde gerçekleştirilebilir:
1. Motosiklet düz bir zemine alınır ve ısınana kadar çalıştırılır,
2. Isınan motosiklet, yaklaşık 5 dakika kadar soğumaya bırakılır,
3. Araç hafif ılık olduğunda işleme başlanabilir,
4. Motosikletin yağ tahliye vidası bulunarak altına bir kap yerleştirilir,
5. Vida söküldükten sonra yağın akması beklenir,
6. Kartelin üzerindeki yağ çubuğu çıkarılır,
7. Yağ, kartele dikkatli bir şekilde boşaltılır,
8. Yağ çubuğu temizlenip yağ seviyesi kontrol edilir,
9. Çubuğun üzerindeki işaret yağ seviyesini gösterir,
10. Araç çalıştırılıp yağın dağılması sağlanır,
11. Bir süre bekledikten sonra yağ tekrar kontrol edilir,
12. Yağ filtresi de değiştirilerek işlem tamamlanır.
Motor yağının ne sıklıkla değiştirileceği araçtan araca değişiklik gösterir. 2 zamanlı motorlarda 1500 ile 2000 kilometre arasında yağ değişimi yapmak yeterli olur. Ancak 4 zamanlı motorlarda yağ değişim süresi daha farklıdır. Değişen yağ oranı ile birlikte değişim periyot aralığı da değişir. Örneğin, tam sentetik motor yağlarının değişimi 3000 ile 4000 kilometre arasında yapılabilir. Motorun ömrünü uzatmak için her yağ değişimiyle birlikte yağ filtresi de değiştirilmelidir. Motosiklet yağı değiştirirken dikkat edilmesi gereken en önemli ayrıntılardan birisi de kaliteli motor yağı kullanmaktır. Farklı motosiklet modelleri ve türleri için farklı yağ çeşitleri üretildiğinden kendi motorunuza en uygun yağı bulmaya çalışmalısınız.
Motosiklet bakımı ile ilgili en çok merak edilen konulardan birisi de akü şarj etmeye yöneliktir. Oldukça basit bir işlem olan akü şarjı, şu şekilde adım adım sıralanabilir:
1. Öncelikle, şarj cihazı, kapalı konumda aküye bağlanır,
2. Şarj cihazının pozitif kablosu akünün pozitif kutbuna bağlanır,
3. Şarj cihazının negatif kablosu akünün negatif kutbuna bağlanır,
4. Kutup başlarının gevşek kalmadığından emin olunur,
5. Sarj işlemi başlatılır.
Akü şarj olurken düzenli olarak kontrol etmek gerekir; akü ısınırsa ya da sıvı taşması olursa şarj işlemi sonlandırılmalıdır. Şarj işlemi bittiğinde de ilk olarak şarj cihazı kapatılmalı, bağlantı ondan sonra kesilmelidir. Eğer akü şarjı kapalı bir alanda gerçekleştiriliyorsa, alanın iyice havalandırılması gerekir. Ayrıca, şarj esnasında yüz, göz ve el güvenliğine dikkat edilmeli, koruyucu ekipman kullanılmalıdır. Akü şarj etmeden önce bilinmesi gereken bir diğer şey ise hasarlı ya da donmuş akülerin asla şarj edilmemesi gerektiğidir.
Motosiklet bakımı ile ilgili en çok merak edilen konulardan biri de “Motosiklet yıkanır mı?” sorusudur. Arabaların aksine tamamen açık durumda olan motosikletlerin aşırı sık yıkanması tavsiye edilmez. Ancak, aracın yıkanmasını gerektiren bir durum söz konusu ise radyatör peteklerine, elektronik aksama, kablolara ve kilometre saatine su gelmeyecek şekilde yıkama işlemi gerçekleştirilebilir.